Obchodzimy setną rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. "Ten niepodległościowy zryw Wielkopolan z 1918 roku jest szczególnie istotnym wydarzeniem dla mieszkańców Wielkopolski Południowej, pogranicza kalisko-ostrowskiego", na co w rozmowie z radiemCENTRUM zwraca uwagę Anna Narewska, prezes kaliskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego:

"Bowiem tutaj właśnie mamy do czynienia z pierwszą powstańczą śmiercią. To Jan Mertka, wokół którego trwają historyczne spory, czy to faktycznie jest pierwszy powstaniec, ponieważ on należał już do formacji zbrojnej I Batalionu Pogranicznego. To bowiem w naszym regionie tworzyły się zalążki sił zbrojnych wchodzących później w skład regularnej armii powstańczej.
Z Ostrowa, w którym powstał I Pułk Piechoty, za kordon graniczny ruszyli ochotnicy, zasilając I Batalion Pograniczny...".

2 grudnia I Batalion Pograniczny zajął koszary w Szczypiornie i tu już właściwie ten przyczółek polski odegrał bardzo ważną rolę w związku z wydarzeniami w samym Poznaniu. W przeddzień wybuchu powstania do stolicy Wielkopolski przybył Ignacy Jan Paderewski, a 27 grudnia, w godzinach popołudniowych, rozpoczynają się powstańcze działania. 29 grudnia, z udziałem I Batalionu Pogranicznego, zostają wyzwolone Skalmierzyce, a do końca grudnia Ostrów, uwalniając jednocześnie fragment linii kolejowej będącej pod kontrolą niemiecką, co Paderewskiemu umożliwiło przedostanie się do Warszawy. 16 stycznia Paderewski objął funkcję premiera niepodległej Rzeczpospolitej.

"W tych lokalnych wydarzeniach niebagatelną rolę odegrali ochotnicy straży ludowej, Kompanii Skalmierzyckiej. Ich znaczenie na froncie południowo-wielkopolskich działań jest nie do przecenienia" - podkreśliła A. Narewska.

na fot.: Anna Narewska / prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział Kalisz

Ocena Powstania Wielkopolskiego dokonuje się też na tle obu tragicznych zrywów XIX stulecia. Wielkopolskie to jedno z nielicznych zbrojnych wystąpień narodu zwieńczone sukcesem. Walki zaczęły się 27 grudnia i trwały do 16 lutego - zakończył je rozejm w Trewirze.